Xuất khẩu thép Trung Quốc vọt lên cao nhất 7 năm khiến ngành thép của quốc gia láng giềng 'rung chuyển' - Các nhà sản xuất nội địa kêu gọi tìm cách thoát ly

Dòng thép nhập khẩu giá rẻ ồ ạt từ Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam và Nga đã bóp nghẹt sản xuất trong nước của quốc gia châu Á này.

Ấn Độ có thể là nhà sản xuất thép lớn thứ hai thế giới, nhưng nước này đang vật lộn với sự phụ thuộc vào thép nhập khẩu. Trong vài tháng gần đây, Trung Quốc nổi lên như một nhà xuất khẩu thép lớn sang Ấn Độ, dẫn đến sự phản đối từ các nhà sản xuất nội địa của quốc gia Nam Á. 

Theo đó, nhập khẩu thép tháng 6/2023 của Ấn Độ đã tăng 5,9% so với tháng trước và 7,6% so với cùng kỳ năm 2022. Cùng với Trung Quốc, thị phần xuất khẩu của Việt Nam cũng tăng lên. Mối quan tâm hàng đầu của các nhà sản xuất thép Ấn Độ là bảo vệ lợi ích của họ đồng thời tránh những tác động tiêu cực đến giá thép trong nước.

• Tác động của xuất khẩu thép Trung Quốc đối với Ấn Độ và giá thép

Dòng thép giá rẻ mới từ Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam và Nga đã gây căng thẳng rất lớn cho các nhà sản xuất thép Ấn Độ. Vào tháng 6 năm 2022, tỷ trọng xuất khẩu thép của Trung Quốc là 26,1% trong tổng lượng nhập khẩu thép của Ấn Độ, trong khi tỷ trọng của Việt Nam chỉ là 1%. Tuy nhiên, đến tháng 6/2023, tỷ trọng nhập khẩu từ Trung Quốc tăng mạnh lên 37,1%, trong khi tỷ trọng của Việt Nam tăng lên 4,8%.

Loại thép nhập khẩu này thường được bán với giá thấp hơn đáng kể so với các đối tác Ấn Độ. Điều này tạo ra những thách thức ghê gớm cho các nhà sản xuất Ấn Độ đang cố gắng duy trì tính cạnh tranh. Do đó, nhiều nhà máy thép trong nước buộc phải đóng cửa hoặc cắt giảm hoạt động, dẫn đến tình trạng mất việc làm đáng kể trong ngành.

Sự gia tăng nhập khẩu thép từ Trung Quốc cũng có tác động đối với doanh thu của chính phủ Ấn Độ. Thật vậy, chính phủ đánh thuế đáng kể đối với nhập khẩu thép và dòng thép Trung Quốc tăng lên trực tiếp làm giảm việc thu thuế.

Có thể thấy, ngành công nghiệp thép khổng lồ của Trung Quốc đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi sự sụt giảm kéo dài nhiều tháng trong lĩnh vực bất động sản khổng lồ của họ, đẩy giá thép xuống mức thấp nhất trong ba năm vào tháng Năm.

Nhưng nhu cầu mạnh mẽ, chủ yếu từ châu Á và châu Phi, đang giúp hạn chế lượng tồn kho và cho phép các nhà máy thép Trung Quốc tiếp tục hoạt động.

Các nhà phân tích dự đoán khối lượng thép xuất khẩu của Trung Quốc năm 2023 có thể dễ dàng vượt qua mức 67,32 triệu tấn của năm 2022 để đạt tới 77 triệu tấn.

"Lý do trực tiếp nhất là đồng nhân dân tệ yếu đi có lợi cho xuất khẩu. Ngoài ra, giá xuất khẩu (của Trung Quốc) đang hấp dẫn", Pei Hao, nhà phân tích cấp cao thuộc công ty môi giới quốc tế FIS có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết.

Các thương nhân cho biết nhu cầu mạnh mẽ từ Đông Nam Á, Trung Đông và Châu Phi, với chi phí năng lượng cao ở nhiều quốc gia khiến sản xuất thép ở những quốc gia đó kém cạnh tranh hơn so với giá của Trung Quốc.

• Các nhà sản xuất thép Ấn Độ kêu gọi ngừng nhập khẩu

Để đối phó với tác động bất lợi từ xuất khẩu thép của Trung Quốc, các nhà sản xuất thép Ấn Độ gần đây đã bắt đầu thúc giục chính phủ áp đặt lệnh ngừng nhập khẩu đối với thép. Hạn ngạch nhập khẩu về cơ bản có chức năng như một loại thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu. Lý do đằng sau lời kêu gọi này là để tạo sân chơi bình đẳng và bảo vệ ngành thép Ấn Độ khỏi sự cạnh tranh không lành mạnh.

Tuy nhiên, hiện tại, Chính phủ Ấn Độ có vẻ do dự trong việc thực hiện một chính sách như vậy. Theo các báo cáo, mối quan tâm hàng đầu của chính phủ là việc ngừng nhập khẩu có thể dẫn đến chi phí thép cao hơn cho người tiêu dùng Ấn Độ.

Chính phủ Ấn Độ tiếp tục cân nhắc những lợi thế và bất lợi của việc áp đặt mức thuế nhập khẩu. Các nhà phân tích mong đợi một quyết định trong tương lai gần khi nước này tìm cách đạt được sự cân bằng giữa lợi ích của người tiêu dùng và bảo vệ ngành thép trong nước.

Ấn Độ là quốc gia sản xuất thép lớp thứ 2 thế giới với sản lượng khoảng 124,8 triệu tấn trong năm 2022. Do đó việc xuất khẩu thép của Ấn Độ giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái cho thấy tình hình tiêu thụ thép suy yếu trên toàn cầu, làm giảm triển vọng tiêu thụ quặng sắt. Điều này gây sức ép lên giá, khiến quặng sắt giảm trong thời gian qua.